Hoe organiseer je op een slimme manier taalcoaching voor nieuwkomers, zoals een-op-een taalcoaching of taalcoaching in groepjes? Wat is het doel van je taalcoachproject? Op welke doelgroep richt je je als coördinator? Hoe zet je je project zo optimaal mogelijk en tegelijkertijd praktisch op? Op welke manier kun je je deelnemers en taalcoaches ondersteunen?
Aan de slag
Deze vragen werden beantwoord tijdens de basistraining over taalcoaching, die Het Begint met Taal op 9 maart 2022 sinds lange tijd weer fysiek organiseerde. Zo’n 20 coördinatoren van taalcoachorganisaties, zoals taalhuizen, bibliotheken, onafhankelijke stichtingen, welzijnsorganisaties en vluchtelingenwerk, waren bij deze training aanwezig: van de Waddeneilanden tot Noord-Brabant en zelfs een deelnemer uit België!
“Deze training speelt precies in op de behoefte die ik op dit moment ervaar.” - coördinator
“Direct toe te passen in m’n werk!” - coördinator
De kracht van non-formeel leren
Allereerst ging trainer Sylvia de Groot Heupner in op het fundament van taalcoaching: de visie, het doel en de doelgroep. Wetenschap en ervaring tonen aan dat het leren van een tweede taal het meest succesvol is als je taalles combineert met oefenen in de praktijk (taalcontact). Taalcoaching is hiervoor een krachtig middel. Voor nieuwkomers is vooral de combinatie van formeel leren, non-formeel leren en sociale activiteiten belangrijk (zie VIME-model). Want hoe meer taal en contact, hoe beter.
Taalcoaching valt hierbij onder het non-formeel leren, waarbij de coördinator deelnemers en vrijwilligers verbindt, structuur aanbrengt in het werkproces en het taaltraject. Bij taalcoaching is taal - vooral het spreken - het middel en participatie het doel. De ontmoeting tussen nieuwkomers en Nederlanders is daarbij essentieel. Voor de aanwezige coördinatoren is dat zelfs zo’n logisch onderdeel van taalcoaching, dat ze het bijna vergeten te noemen.
Tijdens de training hebben we ons gebogen over het formuleren van een heldere visie, de doelen van de taaltrajecten en bijbehorende doelgroepen. Door het fundament van taalcoaching duidelijk te benoemen, creëer je als organisatie een heldere richting voor alle betrokken vrijwilligers en deelnemers. Dit geeft ook handvatten voor het verder efficiënt en effectief inrichten van het werkproces.
Werkproces
Trainer Anna Marie Hazenberg behandelde vervolgens het werkproces en de manieren waarop je als coördinator je werk kunt organiseren. Richt je je uitsluitend op het werkproces van je eigen taalcoachorganisatie of is je inzet breder?
Breder kan bijvoorbeeld zijn: samenwerken met andere lokale organisaties, extra eigen gezamenlijke activiteiten om vrijwilligers te binden of meedoen met vernieuwende landelijke projecten. Het kan ook zijn dat je werkproces is opgedeeld tussen verschillende samenwerkingspartners, met alle voor- en nadelen van dien.
Ook onderzochten we de verschillende vormen van taalcoaching, zoals een-op-een, SamenSpraak (zie Extranet van Het Begint met Taal), in groepjes, taalcafé en online taalcoaching. Waarom en wanneer kies je voor het ene aanbod en wanneer voor het andere? De belangrijkste tip daarbij: kijk naar wat past bij de deelnemer en vrijwilliger en of het aansluit bij je eigen ‘fundament’.
Werving en intakes
In het middagdeel wisselden de coördinatoren uit hoe ze anderstaligen én vrijwilligers werven voor hun taalcoachactiviteiten. Hierbij viel vooral op dat er momenteel meer dan genoeg anderstaligen zijn die een taalvrijwilliger zoeken: werven is dus niet nodig. Voor vrijwilligers is dat een ander verhaal. Op een paar organisaties na is dit zeker een aandachtspunt. Denk vooraf goed na welk type vrijwilliger je zoekt en waarom, zodat je dit strategisch kunt aanpakken. Ook is het handig om te differentiëren in je werving. Plekken waar coördinatoren nu nieuwe vrijwilligers vinden zijn bijvoorbeeld via sociale media, via opleidingen (Hogescholen), online wervingsplatformen of interviews in lokale media.
Daarna spraken we over de belangrijkste onderdelen van de intakegesprekken met de deelnemers en vrijwilligers. Naast aspecten als kernwaarden en motivatie is het ook erg belangrijk om de verwachtingen over en weer goed te checken. Coördinatoren vragen vrijwilligers ook naar hun ervaring, achtergrond, interesses en tijd/commitment. Van deelnemers is het daarnaast belangrijk te weten wat hun oefendoel is en of ze al sociale contacten hebben in Nederland. Gedeelde interesses zijn vaak een belangrijke voorspeller voor een goede match.
Ondersteuning voor vrijwilligers
Tips voor materialen en trainingen voor vrijwilligers:
- benut handig oefenmateriaal: zoals SpreekTaal, Gezonde Taal, Taal in de Praktijk (te downloaden door vrijwilligers die via netwerk van Het Begint met Taal zijn aangesloten);
- volg de e-learning over taalcoaching (een-op-een, groepjes, taalcafé) (te bekijken door vrijwilligers die via netwerk van Het Begint met Taal zijn aangesloten) ;
- organiseer een intervisiebijeenkomst (Handboek Intervisie door coördinatoren te downloaden op Extranet);
- organiseer een training, bijvoorbeeld via Het Begint met Taal of de training van Stichting Lezen en Schrijven;
- nodig een partner uit voor een nascholing, bijvoorbeeld het ROC;
- verstuur regelmatig een nieuwsbrief met leuke tips (haal inspiratie uit de nieuwsbrief, socials en website van Het Begint met Taal), zoals Bij taalcoaching het NT2-lesboek van de nieuwkomer gebruiken, doen of laten?, Bij taalcoaching voorlezen uit kinderboeken, doen of laten? en Praten of grammatica leren tijdens taalcoaching: wat kies jij?
Andere handige documenten en programma’s:
- voor het nog effectiever maken van taalcoaching: Raamwerk voor coördinatoren;
- nieuwe handreiking voor werving vrijwilligers: Werven op waarden;
- dé online tool voor het slim matchen en monitoren van deelnemers en vrijwilligers: MATCH
Ook meedoen?
Wil jij ook een keer meedoen aan de basistraining coördinatoren? Kijk in onze agenda.
